Yetkili servislerde boya ve kaporta operasyonları çoğu zaman “teknik bir konu” olarak görülse de, yüksek ölçekli yapılarda bu alan doğrudan kârlılığı, müşteri memnuniyetini ve marka denetim skorlarını etkileyen stratejik bir yönetim başlığıdır.
Bu rehber, boya ihalesi sürecini yöneten veya onaylayan üst düzey yöneticiler için; neyin fiyat pazarlığı, neyin yönetim kararı olduğunu netleştirmeyi amaçlıyor.
1. Boya İhalesi Neden Yönetim Gündeminde Olmalı?
Yüksek hacimli servislerde boya operasyonları:
Araç başı maliyetin önemli bir bölümünü oluşturur
Yeniden iş (%re-do) riski taşır
OEM denetimlerinde doğrudan puanlanan alanlardandır
Teslim süresi (key-to-key time) üzerinde belirleyicidir
Bu nedenle boya ihalesi, yalnızca satın alma biriminin değil, üst yönetimin yönlendirdiği bir operasyon kararı olarak ele alınmalıdır.
2. Yönetim Perspektifiyle “Yanlış” İhale Yaklaşımı
Sektörde sık görülen bazı hatalar:
En düşük birim fiyatın tek kriter olarak alınması
Teknik şartnamenin genel ve bağlayıcılıktan uzak hazırlanması
İhale sonrası stok ve destek risklerinin göz ardı edilmesi
Boya firmasının yalnızca tedarikçi olarak konumlandırılması
Bu yaklaşım, kısa vadede avantajlı görünse de orta vadede gizli maliyetler üretir.
3. Yönetim İçin Önerilen Karar Prensipleri
3.1 Ölçülebilir Kaliteyi Zorunlu Kılın
Yönetim, kaliteyi kişilere değil ölçüm sistemlerine bağlamalıdır.
Önerilen standartlar:
Glosmetre ile parlaklık ölçümü
Çok spektrumlu renk kontrol lambaları
Bu ekipmanlar, şikâyetleri değil veriyi tartışmanızı sağlar.
3.2 Boya Firmasını “İş Ortağı” Olarak Konumlandırın
Yüksek ölçekli servislerde boya firması;
Sahada aktif olmalı
Teknik sorumluluk almalı
Eğitim ve denetim süreçlerine dahil olmalıdır
Bu nedenle, boya firması bünyesinde çalışan tam zamanlı teknik uzman desteği, yönetim seviyesinde talep edilmesi gereken bir kriterdir.
3.3 İhale Sonrası Riskleri Baştan Sıfırlayın
İhale bitiminde elde kalan ürünler, çoğu zaman yönetim için sürpriz maliyetlere dönüşür.
Bu nedenle önerilen yaklaşım:
Kullanım süresi geçmemiş tüm ürünler için
Boya firması tarafından geri alma garantisi verilmesi
Bu madde, finansal riskin servisten tedarikçiye transfer edilmesini sağlar.
4. Teknolojik Yatırımlar: Gider mi, Stratejik Araç mı?
Üst yönetim için kritik soru şudur:
Bu yatırımlar maliyet mi, yoksa yönetim aracı mı?
Önerilen teknolojiler:
Bu sistemler sayesinde yönetim:
Araç başı boya maliyetini görür
Fire oranlarını takip eder
Süreçleri kişiden bağımsız hale getirir
5. Yönetim İçin Kontrol Listesi
(İhale Onayı Öncesi Sorulması Gereken 7 Soru)
1. Renk ve yüzey kalitesi ölçülebilir mi?
2. Boya firması sahada aktif sorumluluk alıyor mu?
3. Eğitim ve denetim sürekliliği garanti mi?
4. Otomatik dozajlama ve sarf takibi var mı?
5. Enerji ve zaman tasarrufu ölçülüyor mu?
6. İhale sonunda stok riski kime ait?
7. Bu sistem 3 yıl sonra da sürdürülebilir mi?
Bu soruların çoğuna net cevap verilemiyorsa, ihale yalnızca fiyat odaklı kalmış demektir.
Yüksek ölçekli yetkili servislerde boya ihalesi;
satın alma kararı değil, operasyonel bir yönetim modelidir.
Doğru kurgulanan teknik şartname ve iş ortaklığı modeli sayesinde;
Kalite standardı yükselir
Gizli maliyetler azalır
OEM denetimleri yönetilebilir hale gelir
Önümüzdeki dönemde başarılı servisleri ayıran fark, hangi boyayı kullandıkları değil; boya operasyonunu nasıl yönettikleri olacak.
